De deur valt zacht in het slot. Mijn kind is vertrokken naar een volgende levensfase. Stilte vult het huis. Geen ochtendrituelen, geen lege broodtrommels op het aanrecht, geen late thuiskomers meer om me zorgen over te maken. Alleen stilte. En ik.
Wat me overviel, was niet alleen de leegte in huis, maar ook een leegte in mezelf. Het was geen dramatisch afscheid, er was geen crisis. En toch voelde het alsof iets definitief ten einde kwam. Wat ik op dat moment nog niet wist: ik stond oog in oog met een vorm van rouw waar ik geen taal voor had.
Midlife en de Overgang: een kwetsbare cocktail
De midlife is een natuurlijke fase van overgang en reflectie, waarin de menopauze zich vaak opdringt als een ongenode gast. Je lijf verandert, je emoties lijken plots onvoorspelbaar, je geheugen hapert, je energie schommelt. Het voelt alsof je een versie van jezelf kwijtraakt – zonder precies te weten welke.
In deze hormonale verschuiving komen vragen naar boven: Wie ben ik nog als ik niet meer voor mijn kinderen zorg? Wat blijft er van mij over nu mijn lijf niet meer meewerkt zoals vroeger?
Bij eenoudermoeders komen daar vaak nog extra lagen bij: een leven dat jarenlang in dienst stond van zorgen, organiseren, overleven.
Levend verlies en niet-genomen rouw
Er is een vorm van verlies die niet schreeuwt, maar fluistert. Die niet erkend wordt met bloemen of kaartjes, maar zich nestelt in je lijf, je dromen, je nachten. Het wordt levend verlies genoemd. Of niet-genomen rouw – verdriet dat er ooit niet kon of mocht zijn, omdat het leven gewoon doorging.
In de stilte van het lege nest en de overgang van de menopauze komt dit sluimerende verdriet vaak naar boven. Het is de rouw om gemiste kansen, om het gebrek aan een partner, om dromen die je opzijzette. Om de constante verantwoordelijkheid die je jarenlang droeg en die nu plots wegvalt – zonder alternatief.
De onzichtbaarheid van deze rouw
De buitenwereld ziet vaak alleen maar ‘meer tijd voor jezelf’, ‘meer vrijheid’. En natuurlijk, dat is er ook. Maar wat je mist, is de erkenning dat dit een verlies is. Dat het pijn doet. Bij eenouderschap wordt dat nog minder gezien – er is geen partner die achterblijft, geen gezamenlijke herinrichting van het leven. Het is stil. En die stilte is confronterend.
Herinrichten, niet vervangen
Deze fase vraagt geen snelle oplossingen, maar geduldige herinrichting. Niet om het oude te vervangen, maar om ruimte te maken voor iets nieuws – dat misschien nog geen naam heeft.
De natuur helpt mij daarbij. Buiten lopen, zonder doel, brengt rust. Het helpt me het verdriet niet te fixen, maar te dragen. Soms lopen er tranen tegelijk met de regen over mijn wangen. En soms vang ik zon.
Mijn werk als psycholoog, en vooral buitenpsycholoog, is juist nu ook voor mijzelf een kompas. Acceptatie in plaats van verzet. Stilstaan in plaats van doorgaan. Leven mét dat wat moeilijk is, in plaats van eromheen.
Aan andere vrouwen: je bent niet alleen
Als jij je herkent in dit verhaal – weet dat je niet raar bent, niet zwak, geen zeur en niet ondankbaar. Deze fase ís heftig. De menopauze en het empty nest kunnen diepe snaren raken. En jouw rouw verdient ruimte, ook als die geen naam had.
Praat erover. Met vriendinnen, met een professional, met jezelf in het bos. Maak ruimte voor wat gevoeld wil worden. En weet: het is geen einde, het is een overgang. Een kans om jezelf opnieuw te ontmoeten.
Tot Slot
Mijn huis is stiller geworden. Maar ík ben er nog. Misschien wel meer dan ooit. En waar ooit alles draaide om zorgen voor anderen, leer ik nu – stap voor stap – weer zorgen voor mezelf. In het klein. In het licht. In het groen.
